Lời nói đầu !
Dòng tộc PHAN QUANG ở làng Phong thử , xã Điện thọ, huyện Điện bàn, tỉnh Quảng nam ngày nay có nguồn gốc từ tộc PHAN ở Thanh hóa. Từ cuối thế kỷ 15, đầu thế kỷ 16 Triệu tổ Phan quang Triều đã theo chúa Nguyễn vào nam và dừng chân lập nghiệp ở Quảng nam . Ông đã cùng Triệu tổ Trần Công và Nguyễn Đăng là những người đầu tiên khai phá và kiến lập nên làng Hoa Thử (nay là Phong thử). Từ đó đến nay dòng tộc PHAN QUANG đã tồn tại và phát triển hơn 400 năm. Dòng tộc Phan Quang đã ngày càng phát triển và vững mạnh và cũng đã đóng góp rất nhiều công sức cho nước nhà.
Để lưu giữ truyền thống gia tộc cho thế hệ sau, nhiều người đã từng thu thập tư liệu và viết nên những quyển Gia phả cho tộc họ và gia đình. Tuy nhiên trải qua nhiều năm tháng, do chiến tranh, thiên tai, bão lụt, hỏa hoạn ....nên đã bị thất lạc và phân tán rất nhiều.
Năm 1986, một nhóm người có tâm huyết, do ông Phan quang Khoa (Tôn 3 - Phái 5 - Chi 2 - Đời 15) làm chủ biên cùng với 13 người khác đã sưu tầm lại và viết nên quyển Phổ hệ tộc Phan Quang Tiền ở Phong Thử (Quảng nam) .Quyển phổ hệ này được viết rất công phu và chi tiết từ đời thứ 8 cho đến ngày nay (đời 17,18,19,20,21). Tuy nhiên quyển Phổ hệ này vẫn còn nhược điểm là chưa sưu tập được từ đời thứ 1 đến đời thứ 7, ngoài ra với cách bố cục của quyển Phổ hệ rất khó bổ sung khi dòng tộc có thêm con thêm cháu.
Năm 1994 Phan Quang Quyết (Tôn 1 - Phái 3 - Chi 2 - Đời 18 ) dựa trên nội dung của quyển Phổ hệ tộc Phan Quang Tiền (năm 1986) và có bổ sung thêm một số con cháu các đời 18,19,20,21 đã biên soạn lại theo một hình thức mới dễ tra cứu và bổ sung hơn khi tộc họ có thêm con, cháu .Bản Phổ hệ này vẫn còn nhược điểm như bản phổ hệ trước là chưa có tư liệu của các đời thứ 1 đến thứ 7 và việc bổ sung các đời sau vẫn chưa đầy đủ.
Năm 2002, Ban trùng tu Phổ đồ hội đồng gia tộc Phan Quang do ông trưởng tộc Phan quang Lại ( Tôn 1-Phái 4 - Đời 17 ) chủ biên đã sưu tầm tài liệu bổ sung cho các đời từ đời thứ 1 đến đời thứ 8. Các ông cũng đã nghiên cứu sự hình thành làng Hoa thử và nguồn gốc tộc Phan Quang. Các ông đã viết nên quyền Bộ Phổ Đồ Tộc Phan Quang Phong Thủ. Đây là công trình rất công phu và quí giá .Tuy nhiên Bộ Phổ Đồ chỉ dụng lại ở các đời trước (từ đời 1 đến đời 8) và không thể tra cứu và bổ sung cho các đời sau.
Hiện nay đã có thêm nhiều tư liệu mới, nên chúng tôi biên soạn lại quyền Phổ hệ tộc Phan Quang với sự tập hợp nội dung của cả 3 quyền phố hệ đã nêu ở trên, và cố gắng sưu tập thêm tư liệu của các đời sau (đời thứ 18,19,20,21 ) càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên việc sưu tập này vẫn chưa đầy đủ vì chúng tôi không có khả năng gặp gỡ được tất cả mọi người. Cứ sau khoảng thời gian từ 5 đến 10 năm quyển Phổ hệ sẽ được biên soạn lại khi đã có thêm nhiều tư liệu mới.
Trong bản Phố hệ mới này có thêm phần mục lục, liệt kê tất cả tên người có trong bản Phố hệ theo thứ tự ABC ,tôn, phải, chi, đời, và số thứ tự của trang trong quyển Phố hệ đã ghi tên người đó, nên rất thuận tiện trong việc tra cứu và bổ sung. Để bản Phổ hệ của tộc họ ngày càng được hoàn thiện, chúng tôi thiết tha đề nghị bà con cô bác, cùng tất cả anh chị em trong tộc họ Phan Quang cùng tham gia sửa chửa những sai sót hiện có trong bản Phổ hệ và bổ sung khi tộc họ có thêm con,thêm cháu.
Việc sửa chữa và bổ sung rất đơn giản, sẽ được thực hiện như sau : Khi tra cứu bản Phố hệ, nếu phát hiện thấy sai sót, hoặc khi trong gia đình có thêm con ,thêm cháu thì cứ sửa chửa và viết thêm ngay vào trang tương ứng của bản Phổ hệ. Bản Phố hệ được in một trang còn trang sau đê trắng rất thuận tiện cho việc bổ sung hay ( sửa chửa khi cần thiết ). Bản Phổ hệ được copy thành 3 quyền , Một quyền để ở nhà thờ tộc Phan ở Phong thử (Điện bản, Quảng nam) ; Một quyến để ở gia tộc Phan quang ở T/p Hồ chí Minh. Quyển còn lại do Phan quang Quyết lưu giữ. Khi có thông tin cần địa chỉ : 311/4 Nơ trang Long phường 13, Q. Bình thạnh, T/p Hồ chí Minh bỗ sung hoặc e-mail : [email protected]. Những thông tin này sẽ được vào bản Phổ hệ trong lần biên soạn sau.
Để tỏ lòng biết ơn những người đã có công đóng góp làm nên bản Phổ hệ tộc Phan Quang, trong bản Phổ hệ này chúng tôi vẫn giữ nguyên phần Lời Cẩn Cáo của bản Phổ hệ năm 1986 và phần nghiên cứu lịch sử hình thành làng Hoa Thử và nguồn gốc tộc Phan Quang của bản Phổ Đồ Tộc Phan Quang Phong Thử năm 2002, còn phần nội dung chính thì đã được hòa chung vào trong bản Phố hệ.
Nội dung bản phố hệ được trình bày theo nguyên tắc sau :
Mối quan hệ tộc hệ được sắp xếp theo thứ tự nhỏ dần từ trên xuống dưới và từ trái qua phải, do vậy thứ tự các trang của bản phổ hệ cũng được sắp xếp theo thứ tự ngôi bậc kể trên : hết tôn nhất rồi mới đến tôn 2 , tôn 3 . Hết phái 1 rồi mới đến phái 2 , phái 3 . Hết chỉ 1, rồi mới đến chi 2, chỉ 3 . . . .Hết con cháu của anh, rồi mới đến con cháu của người em .
Mỗi một trang của bản Phổ hệ được viết cho một gia đình của đời nhỏ nhất hiện nay của tôn phái (thường là đời thứ 17,18,19,20) . Mỗi trang được đặt tên theo thứ tự
trang ,Tên - Tôn – Phái – Chi - Đời - Tên Bố me.
Ví dụ : PH - 02 ; Tôn 1 – Phái 1 – Chi 1 - Đời 20 – (con ông Phan quang Sửu).
Những người được ghi trong cùng một hàng là anh, chị em ruột,
Những người được ghi ở hàng liền kề trên (đời trước) là chủ bắc ruột .
Những người được ghi ở hàng liền kề ngay bên dưới là con đẻ của người được đánh dấu ở trong hàng (được viết đậm và chữ nghiên ).
Ts. Phan quang Quyết
(Tôn 1 - Phái 3 - Chi 2 - Đời 18 )