QUẢNG NAM. ĐỊA LÝ - LỊCH SỬ - NHÂN VẬT
Trích
QUẢNG NAM.
ĐỊA LÝ - LỊCH SỬ - NHÂN VẬT
Lâm Quang Thự
Trang 10 , 11 ... Xưa kia Quảng Nam thuộc đất Chiêm Thành. Từ giữa thế kỷ XV, nước Chiêm Thành bị tan rã đất Quảng Nam nhập vào bản đồ Đại Việt.
Nhà Lê đem Phủ Thăng Hoa (tức Quảng Nam ngày nay) sát nhập với Phủ Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) và Phủ Hoài Nhơn (Bình Định) lập ra Đạo Quảng Nam.
- Điện Bàn trước kia là một luyện thuộc địa phận Thuận Hoá, năm 1803 (Gia Long) nâng lên thành Phủ và sát nhập vào Quảng Nam.
- Phủ Điện Bàn và PhủThang Hoa gọi là Doanh Quảng Nam, năm 1828 đổi tên là Trấn Quảng Nam và đến năm 1833 đổi thành tỉnh Quảng Nam. Tỉnh Quảng Nam lúc đó có 2 Phủ là Điện Bàn và Thăng Hoa.
- Phủ Điện Bàn có 4 huyện là Hòa Vàng, Diên Phước, Đại Lộc, Duy Xuyên.
+ Phủ Thăng Hoa có 3 huyện là Lễ Dương, Quế Sơn, Hà Đông
Về sau...
Huyện Diên Phước đổi thành Phủ Điện Bàn
Huyện Lễ Dương đổi thành Phủ Thăng Bình
Huyện Hà Đông đổi thành Phủ Tam Kỳ
Huyện Duy Xuyên đổi thành Phủ Duy Xuyên
+ Năm 1922 thành lập Huyện Tiên Phước gồm một số xã Tây Thăng Binh
và Tây Tam Kỳ cũ.
+ Như vậy trước Cách mạng tháng 8 năm 1995 tỉnh Quảng Nam gồm 4 Phủ
và 4 Huyện.
4 Phủ : Điện Bàn, Duy Xuyên, Thăng Bình, Tam Kỳ
4 Huyện : Hoà Vang, Đại Lộc, Quế Sơn, Tiên Phước
Tổng đốc. Bố Chánh, Án sát là những quan đầu tỉnh đóng tại tỉnh, thành....nằm trong địa phận làng La Qua (Điện Bàn) được , xây dựng từ năm 1834 (Minh Mạng thứ 14) thực dân Pháp đặt ra công sứ Pháp, đồn lính khố xanh, và các công sở như : mật thám , kho bạc, thưưng chánh, dây thép ... đúng đầu là người pháp đóng tại Hội An.
Ban liên lạc đồng huơng tỉnh Quảng Nam và Uỷ Ban MTTQ tỉnh Thanh Hoá xuất bản bản 1974 (In xong 15/04/1974).
